Voor de meest actuele informatie over de Girardlezing 2024, kijk hier.

In november 2024 zal voor de vijfde keer een Girardlezing worden georganiseerd. De spreker is Nidesh Lawtoo en de lezing vindt plaats op donderdag 28 november om 17:00 op de universiteit waar Lawtoo doceert: de Universiteit van Leiden.

Met deze lezing wil Lawtoo laten zien hoe mimetische studies nieuwe concepten bieden die Girards mimetische theorie zowel verder brengen als aanvullen. De geschiedenis van de mens als mimetisch wezen - Homo Mimeticus - is een veel langere en grotere geschiedenis waarvan Girards mimetische theorie, hoe belangrijk ook, slechts een onderdeel is. Wat Girards theorie betreft zal Lawtoo laten zien hoe niet alleen verlangen en geweld, maar hoe álle affecten zich besmettelijk verspreiden, ten goede en ten kwade, online en offline.  

Hierbij zal de Amerikaanse politiek dienen als een hedendaagse casestudy. Al acht jaar geleden, tijdens de campagne van Donald Trump in 2016, werd Lawtoo getroffen door hoe het optreden van Trump herinneringen bovenbracht aan fascistische politici uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Ook besteedde hij aandacht aan de rol van media waarover deze politici nog niet beschikten: de televisie en de sociale media op internet.

Oude fantomen in combinatie met nieuwe media, die samen teweegbrengen wat Lawtoo ‘hypermimese’ noemt, zullen opnieuw en mogelijk nog heviger aanwezig zijn in de verkiezingen in de VS op 5 november dit jaar. Omdat zowat alles aan deze verkiezingen onzeker is - terwijl nog niet eens echt op stoom gekomen kijken we nu al terug op een aanslag en een wisseling van presidentskandidaat - zal een definitieve titel van de lezing nog wel even op zich laten wachten.

--> tekst

De kringbijeenkomst van 11 oktober 2024 zal in het teken staan van de afgunst. Een presentatie zal gegeven worden door Rob Compaijen, auteur van het dit jaar verschenen boek Afgunst: Een filosofie van een pijnlijke emotie. In dit boek wordt de nodige aandacht besteed aan de mimetische theorie van René Girard. Een van de bekendste literaire werken waarin afgunst een centrale speelt is Othello van William Shakespeare - een stuk waar in deze bijeenkomst verder op ingegaan zal worden. Na de presentatie zal Rob Compaijen in gesprek gaan met Philip van Wijk, die namens de studiekring als respondent zal optreden.

--> tekst

De kringbijeenkomst van 31 mei zal gaan over hoe de filosofie van Alfred North Whitehead en de mimetische theorie van René Girard elkaar kunnen aanvullen. In deze bijeenkomst zal Andre Rabe een begin maken de bezoekers in deze materie in te wijden. Rabe heeft zijn visie op hoe de metafysica van Whitehead en de theorie van Girard in elkaar kunnen grijpen uiteengezet in zijn boek Processing Mimetic Reality: Harmonizing Alfred North Whitehead and René Girard. Fragmenten uit dit boek zijn te vinden in het bestand onder tekstlink bovenaan deze pagina.

Alfred Whitehead en zijn 'process philosophy' zal voor een velen geen bekend terrein zijn. In zijn boek schrijft Rabe dat hij beide denkers niet uitgebreid zal introduceren, omdat er talloze goede introducties voor beiden beschikbaar zijn. Bezoekers van deze bijeenkomst wordt aanbevolen naar een inleiding van Whitehead's denken op zoek te gaan, en in ieder geval een kijkje te nemen op de aan hem gewijde Wikipaedia pagina.

--> tekst

Op 26 januari zal Nidesh Lawtoo aan de Vrije Universiteit te Amsterdam in de Engelse taal een presentatie geven met de titel Violence and the Unconscious: Girard, Freud and Mimetic Agonism. De tekst die besproken zal worden is 'The "True" Unconscious: Girard to Freud', het eerste hoofdstuk uit zijn onlangs verschenen boek Violence and the Oedipal Unconscious: The Catharsis Hypothesis. Naast zijn visie op de wijze waarop Girard het werk van Freud heeft verwerkt, vinden we in deze tekst ook anekdotes over Lawtoo's persoonlijke ontmoetingen met René Girard en passages over sociale media, een onderwerp dat ook elders in zijn recente werk grote aandacht krijgt.

Sinds begin 2023 bekleedt Nidesh Lawtoo de leerstoel van de moderne/hedendaagse Europese literatuur en cultuur aan de universiteit van Leiden. Inmiddels heeft hij een hele reeks boeken op zijn naam staan, waarvan de gemeenschappelijk noemer is - het plaatsen van de mimetische theorie binnen een groter historisch, filosofisch en cultureel verband. Het is een weg die helemaal teruggaat tot Plato en Aristoteles, en waarbij ook aansluiting wordt gezocht bij 19de eeuwse denkers die aandacht hadden voor het mimetische karakter van de menselijk interactie, zoals Gabriel Tarde en Friedrich Nietzsche. Gaandeweg wordt ook steeds duidelijker, zoals in zijn in 2021 verschenen Homo Mimeticus: A New Theory of Imitation, dat Lawtoo Girard niet in al zijn denklijnen volgt.

De sociale media komen ook volop aan de orde in zijn boek (New) Fascism: Contagion, Community, Myth dat in 2019 is verschenen, en waarin een ander belangrijk actueel thema aan de orde wordt gesteld: de opkomst van populistische bewegingen in Europa en de verkiezingswinst van Donald Trump in 2020. Van dit boek zal in de week van 15 januari bij uitgeverij Noordboek een Nederlandse vertaling van de hand van Berry Vorstenbosch verschijnen.

Homo Mimeticus is ook de naam van het project van de Europese Onderzoeksraad (ERC of European Research Council) waar Nidesh Lawtoo sinds 2017 leiding aan heeft gegeven. De website van dit project herbergt een schat aan informatie voor iedereen die belangstelling heeft voor een theorievorming waarin het begrip 'mimese' een centrale rol speelt.

Kijk hier voor de tekst die op 26 januari 2024 besproken zal worden.